Thomas Stearns Eliot
Ziemia jałowa
fragment trzeci
Miała ciężką grypę, mimo to uchodzi
Za najmądrzejszą kobietę w Europie,
Z przebiegłą talią kart. Oto, mówi:
Pana karta, Żeglarz Fenicki - topielec
(Perły lśnią - kiedyś to były oczy. Patrz!)
Oto jest Belladonna, Pani Skał.
Pani losu.
A tutaj mężczyzna z trzema pałkami, a tam Koło,
A to jednooki kupiec, a ta karta:
Ślepa, oznacza coś, co niesie na swych plecach,
Czego nie wolno mi zobaczyć. Nie dostrzegam
Wisielca. - Grozi Panu śmierć w wodzie.
Widzę tłum ludzi wciąż chodzących wkoło.
Dziękuję. Gdyby Pan widział drogą panią Equitone,
Proszę powiedzieć, że przyniosę jej horoskop osobiście:
Trzeba być ostrożnym w takich czasach.
Jeden najosobliwszych fragmentów „Ziemi jałowej”. Ciężka grypa – aluzja do szalejącej „hiszpanki” i solidnie zapieczone osadzenie w skamielinie marginesu, ośmieszonego znaczenia i wszelkiej powagi. Przypisywanie tej osobie specyficznych kompetencji, uporządkowanej wiedzy, nadzwyczajnych zdolności pedagogicznych, umiejętności przekonywania to zachowanie z gruntu ryzykowne i niepoważne. „Trzeba być ostrożnym w takich czasach” – w taki sposób można usprawiedliwić niekompetencję, brawurę i pospolitą bezmyślność; cygańska przepowiednia sprowadza się do recytacji składników skryptu. Zdezorientowany nabywca horoskopów nawet się nie spostrzegł, że został oszukany błyskiem szelmowskiego oblicza. Zapowiedź przyszłości nie wyrasta ponad poziom jej odpowiedniczki powielanych na łamach rzekomo bezpłatnej prasy osiedlowej: „Wypełniony kosz oznacza, że wkrótce będziesz się musiał wybrać ze śmieciami”. „Gdyby pan widział drogą panią Equitone…”. Ciekaw jestem, gdzie, naiwny – złowiony będzie szukał pani Equitone? Jakoś wkrótce przekonamy się, że jednym z walorów poematu jest lokalna spójność; dopiero teraz się zacznie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz